شرکت های بیمه ای مناطق آزاد با هدف تسهیل فعالیت های بین المللی ، جذب سرمایه گذاری های خارجی و جذب سرمایه کشورهای دیگر تاسیس شدند اما در عمل با چالش های بزرگی هم روبه رو هستند.
درحال حاضر ۴ شرکت بیمه‌ای حافظ، ایران معین، امید و آسماری شرکت های بیمه ای مناطق آزاد هستند که شرکت بیمه حافظ به عنوان اولین دریافت کننده مجوز تاسیس شرکتهای بیمه ای مناطق آزاد کشور در سال 1383 شروع به فعالیت کرده است.هدف اصلی از تاسیس شرکت های بیمه ای مناطق آزاد توسعه و تسهیل فعالیت های بین المللی صنعت بیمه بوده اما به نظر می رسد بعد از یک دهه از تاسیس این شرکت ها، دستیابی به اصول مهم این هدف سخت تر شده است .

مهمترین چالش پیش روی شرکت های دارای مجوز فعالیت در مناطق آزاد ، تاسیس شعب و دفاترنمایندگی سایر شرکتهای بیمه گر سرزمین اصلی در مناطق آزاد است که باتوجه به سرمایه زیاد و محدوده فعالیت گسترده این گونه شرکتها و برعکس آن کم بودن سرمایه و ناتوانی در پذیرش ریسک های بزرگ توسط شرکتهای بیمه گر مناطق آزاد، منجر به رقابتی نابرابر مابین این شرکت ها شده است.

علی اکبر اکرامی مدیرعامل شرکت بیمه امید درگفت و گو با چابک‌آنلاین گفت: بازار مناطق آزاد محدود بوده و شرکت های بیمه گر سرزمین اصلی بی محابا به این مناطق می آیند و با توجه به اینکه پرتفوی بیمه ثابت است، حجم پرتفوی شرکت های مناطق آزاد کم شده و ریسک شرکت های فعال در این مناطق بالا می رود.

وی افزود: شرکت های بیمه ای سرزمین اصلی مجاز به فعالیت درسراسرکشور هستند و مناطق آزاد هم جزء کشورمحسوب شده اما بیمه مرکزی می تواند با ایجاد یکسری محدودیت ها برای فعالیت شرکت های سرزمین اصلی در مناطق آزاد به شرکت های این مناطق کمک کند.

اکرامی بیان کرد: در حال حاضر 7 منطقه آزاد و 64 منطقه ویژه اقتصادی وجود دارد اما مناطق ویژه پرتفوی خاصی ندارند و در 70 تا 80 درصد از این مناطق کاری وجود ندارد زیرا تنها یک محوطه فرودگاهی یا بندری هستند که عملا هیچگونه فعالیت بیمه ای در آنها وجود ندارد.

وی ادامه داد: بسیاری از این مناطق بنادر هستند و سازمان بنادر و کشتیرانی در تمام نقاط ایران وجود دارد و زمانیکه مناقصه ای برگزار می کنند شرکت های منطقه آزاد نمی توانند شرکت کنند.

مدیرعامل شرکت بیمه امید توضیح داد: زیرا پرتفوی بیمه ای این سازمان به صورت یک پکیج است که بعضی از شعب آن در مناطقی است که مناطق آزاد نبوده در نتیجه این پرتفو خودبه خود در سبد بیمه ای شرکت های سرزمین اصلی قرار خواهد گرفت.

بدون تردید، شرکت های بیمه ای فعال در مناطق آزاد توان رقابت با شرکت های سرزمین اصلی را با توجه به سرمایه زیاد این گونه شرکت‌ها نخواهند داشت .

این احتمال وجود دارد که با ادامه وضعیت موجود، شرکت های مناطق آزاد صدمات جدی ازاین رقابت نابرابر ببینند.

درایران مناطق آزاد تجاری ، قشم، کیش، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو و شماری مناطق ویژه اقتصادی وجود دارند که در عمل در بسیاری از این مناطق ویژه اقتصادی فعالیت بیمه ای خاصی وجود ندارد که شرکت های بیمه ای مناطق آزاد از آن بهرمند شوند.

عباس رادفر رئیس شعبه شرکت بیمه حافظ در شهرستان قشم درگفت و گو با چابک‌آنلاین گفت: بنا به تصویب بیمه مرکزی فقط شرکتهای بیمه ای با مجوزفعالیت در مناطق آزاد مشمول معافیت های مالیاتی هستند، درصورتیکه شرکتهای بیمه گر سرزمین اصلی علاوه بر فعالیت در مناطق آزاد به کرار دیده می شود که بیمه نامه های خود را بدون مالیات صادرمی کنند.

وی بیان کرد: فعالیت شبکه فروش شرکت های سرزمین اصلی منوط به این است که شعبه مرکزی آنها در این منطقه مستقر باشد و فقط خود آن شعبه می تواند صدوری بیمه را بدون مالیات انجام دهد .

رئیس شعبه شرکت بیمه حافظ در شهرستان قشم اظهار کرد:تمامی شرکت های بیمه ای در جزیره قشم فعال هستند و به خاطر اسم بزرگتری که از شرکت های مناطق آزاد دارند بسیار راحت تر فعالیت کرده و مشتریان اعتماد بیشتری به آنها دارند.

رادفرتصریح کرد: باید ترتیبی اتخاذ شود که محدوده فعالیت شرکتهای بیمه گر سرزمین اصلی و مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تفکیک شده، درغیر اینصورت رسالت تاسیس شرکت‌های بیمه گر مناطق آزاد زیر سوال خواهد رفت.

به نظر می رسد با وجود همه این شرایط شرکت های بیمه ای مناطق آزاد می توانند با بهره مندی از ابزارهای نوین و محصولات جدید و قابلیت های موجود در این مناطق درکنارحمایت بیمه مرکزی به گونه ای عمل کنند که شرایط موجود را به نفع خود تغییر دهند.

تردیدی نیست که نقش بیمه مرکزی در کنترل وضعیت موجود بسیار مهم و تاثیرگذار است که می تواند با کنترل درست شرایط به هدف خود از تاسیس شرکت های بیمه ای مناطق آزاد نیز نزدیک شود.